НОТЎҒРИ ЖАРРОҲЛИК АМАЛИЁТИ АСОРАТИ МОДДИЙ ВА МАЪНАВИЙ ЗАРАРЛАРНИ ТЎЛАШГА САБАБ БЎЛДИ
Инсоннинг ҳаётдаги энг катта бойлиги унинг саломатлигидир. Агар соғлигига путур етса, бутун умр даволанишу дард тортишдан боши чиқмай қолади.
Бинойидек умргузаронлик қилиб юрган Маъруфжон Сулаймоновни кутилмаганда бел умуртқаси билан боғлиқ касаллик қийнай бошлади.
Баъзан оғриқ кучайганда ҳеч нарса, ҳатто овқатланиш ҳам юрагига сиғмай қоладиган даражага боргач, иложсизликдан жарроҳлик амалиёти йўли билан даволанишга қарор қилди. Аммо жарроҳлик амалиёти ҳақида гапирганда, қариндош-уруғ, таниш-билишлари турлича фикр билдиришди.
Кимдир “Жуда яхши ўйлабсиз, кечиктирманг” деса, бошқа биров “Фойдаси йўқ, тиғ теккизманг” дея куйинчаклик қилди. Шунга қарамай, М. Сулаймонов барибир жарроҳлик усулини маъқул кўрди. Бинобарин, 2022 йил 29 августда Тошкент шаҳридаги “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт марказига мурожаат қилади.
Шундан сўнг унга “Умуртқа поғонаси бел-думғаза қисми остеохондрози, 4, 5-бел умуртқалари диск чурраси” ташхиси қўйилган. Даволаниш жараёнида беморда “Транспедикуляр фиксацияси билан 2, 4, 5-бел умуртқалари спондилодези” жарроҳлик амалиёти ўтказилади. Шу билан бирга, умуртқаларига имплантлар қўйилади. 2022 йил 6 сентябрда эса М. Сулаймонов шифохонадан амбулатор даволанишга чиқарилган.
Лекин бу муолажа унга заррача фойда бермайди. Аксинча, беморнинг бел соҳасидаги оғриқлар кучайиб, юриш-туриши янада қийинлашади.
Натижада бутун вужудида умумий ҳолсизлик юзага келади.
Оқибатда у 2023 йил февраль ойида бошқа тиббиёт муассасаси — “Akfa Medline medical centre” масъулияти чекланган жамияти шаклидаги хусусий клиникасида текширувларидан ўтади. Шундан сўнг Ихтисослаштирилган нейрохирургия илмий-амалий тиббиёт Марказига мурожаат қилади. У ерда унга “Умуртқа поғонаси бел-думғаза қисми остеохондрози, 4-бел умуртқаси ретролистези, 2, 4, 5-бел умуртқаларида ўтказилган операциядан кейинги ҳолат” ташхислари қўйилади. Аниқроғи, М. Сулаймоновда нотўғри жарроҳлик амалиёти ўтказилгани аниқланади.
Шунинг учун 2023 йил 25 март куни жаррохлик амалиёти қайтадан ўтказилади.
Табиийки, такрорий жарроҳлик амалиётида ҳам бемор анчагина азоб чекади. Бунинг устига дастлабки жарроҳлик амалиёти нотўғри ўтказилганидан қаттиқ руҳий изтироб чекади. Шу боис Маъруфжон Сулаймонов фуқаролик ишлари бўйича Шайхонтоҳур туманлараро судига даъво аризаси билан мурожаат қилиб, “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт марказидан 41 миллион сўм моддий, 200 миллион сўм миқдорида маънавий зарар ундириб беришни сўрайди.
Таъкидлаш жоизки, суд жараёнида чиндан ҳам, “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт маркази шифокорлари М. Сулаймоновга нисбатан нотўғри жарроҳлик амалиёти ўтказишгани аён бўлгач, суд томонидан суд-тиббий экспертизаси тайинланди. Соғлиқни сақлаш вазирлигига қарашли Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази Тошкент шаҳар филиалининг 2023 йил 18 августдаги комиссиявий экспертизаси хулосасида қайд этилишича, М. Сулаймоновга “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт маркази шифокорлари томонидан “Умуртқа поғонаси бел-думғаза қисми остеохондрози, 4, 5-бел умуртқалари дисклари чурраси, 4-бел умуртқаси ретролистези” ташхиси нотўғри қўйилган.
Тиббиётда “люмбализация” деб номланган умуртқа поғонасининг туғма нуқсони мавжуд. Бу 1-думғаза умуртқасини қисман ёки тўлиқ думғаза умуртқаларидан ажралиб, қўшимча 6-бел умуртқасига айланишидир. М. Сулаймоновда биринчи думғаза умуртқасини люмбализацияси инобатга олинмаган. Люмбализация ҳисобига “Умуртқа поғонаси бел-думғаза қисми остеохондрози, 5-бел ва 1-думғаза умуртқалари дисклари чурраси, 5-бел умуртқаси ретролистези” ташхиси қўйилиши керак бўлган.
Шунингдек, экспертиза хулосасида “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт маркази томонидан ўтказилган жарроҳлик амалиётида М. Сулаймоновнинг 4, 5, 6-бел умуртқаларига зарур имплант қўйилмагани, бу хато эса, Ихтисослаштирилган нейрохирургия илмий-амалий тиббиёт марказида кечган амалиётда бартараф этилгани кўрсатилган. Бу факт ҳам беморга дастлаб сифатсиз тиббий хизмат кўрсатилганидан далолат беради.
Судга тақдим этилган ҳужжатлар бўйича даъвогар “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт марказига барча тиббий муолажалар ва даволаниш учун 23 миллион 10 минг сўм, “Akfa Medline medical centre” МЧЖдаги текширувлар учун 788 000 сўм тўлаган.
Фуқаролик кодексининг 706-моддасига асосан, ижрочи ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш шартномасини умуман ёки тегишли даражада бажармаган ҳолларда, келтирилган зарарни буюртмачига батамом тўлаши шарт, лекин бу тўлов шартномада назарда тутилган хизматлар баҳосининг икки бараваридан ортиқ бўлиши мумкин эмас. Кодекснинг 1022-моддасида “Маънавий зарарни қоплаш миқдори жабрланувчига етказилган жисмоний ва маънавий азобларнинг хусусиятига, шунингдек, айб товон тўлашга асос бўлган ҳолларда зарар етказувчининг айби даражасига қараб, суд томонидан аниқланади” деб қайд этилган. Албатта, бунда оқилоналик ва адолатлилик талаблари эътиборга олиниши лозим. Бинобарин, суд даъвони қисман қаноатлантириб, “Ezgu niyat” кўп тармоқли тиббиёт марказидан Маъруфжон Сулаймонов фойдасига етказилган моддий зарар учун 23 миллион 798 минг сўм, маънавий зиён сифатида 30 миллион сўм компенсация ундириш юзасидан ҳал қилув қарори қабул қилади.
Хулоса қилиб айтганда, Бош Қомусимизнинг 48-моддасига биноан, ҳар ким соғлиғини сақлаш ва малакали тиббий хизматдан фойдаланиш ҳуқуқига эга. Шунинг учун ҳам, инсон саломатлиги — жамиятимизда бош мезон, бу тамойилни бузишга эса ҳеч кимнинг ҳақи йўқ.
Баҳодир САИДМУРАТОВ,
Тошкент шаҳар суди судьяси
