ОЛИЙ СУДДА МАТБУОТ АНЖУМАНИ

Ўзбекистон Республикаси Олий судида республика судларининг 2023 йилда одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолияти ҳамда суд тизимини янада такомиллаштириш бўйича келгусидаги вазифалар юзасидан матбуот анжумани ўтказилди.

Тадбирда Олий суд раисининг ўринбосарлари И. Муслимов, Ҳ. Тўрахўжаев, Ш. Полванов, Олий суд судьяси Ў. Холов ва Жамоатчилик билан алоқалар маркази бошлиғи А. Абидов фуқароларнинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини суд орқали ҳимоялаш борасида қилинаётган ишлар, соҳадаги ислоҳотлар ҳақида маълумот бердилар.

Мамлакатимизда кейинги йилларда фуқароларнинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатлари ҳимоясини таъминлаш, суд-ҳуқуқ соҳасида инсон манфаатларига қаратилган кенг қамровли ислоҳотлар қатъият билан амалга оширилмоқда.

Ўтган йили юртимизда “Инсон қадри” ғояси асосида ўтказилган муҳим сиёсий-ҳуқуқий жараёнларда янги таҳрирдаги Конституция қабул қилиниб, унда фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳамда қонуний манфаатлари ҳимоясининг кафолатлари янада кучайтирилди.

Ушбу кафолатлар доирасида, халқимиз хоҳиш-истаклари асосида суд ҳокимиятининг ҳам мустақиллиги кафолатларини кучайтиришга алоҳида эътибор қаратилди.

Одамларнинг жойларда судма-суд сарсон бўлиб юришларига барҳам бериш мақсадида суд қарорларини қайта кўриш институти тубдан такомиллаштирилиб, ишларни кўришнинг ўта марказлаштирилишига барҳам берилди. Ўрта бўғин судларининг имкониятларидан самарали фойдаланиш механизми яратилди. Натижада, фуқароларнинг суд ҳимоясида бўлиш ва судга шикоят қилиш ҳуқуқларининг кафолатлари янада оширилди.

Ҳар бир суд босқичига иш бўйича якуний қарор қабул қилиш масъулияти юкланиши билан фуқароларни қийнаб келаётган суд қарорларини қайта-қайта бекор қилиш амалиётига чек қўйилди.

Ўрта бўғин ҳисобланган вилоят судларига етарли ваколатлар берилиши билан бирга, катта масъулият ҳам юкланди.

Одил судловни таъминлаш борасида республика судлари томонидан 2023 йилда ҳам муайян ишлар амалга оширилди.

Одил судлов сифатини ошириш, судлар фаолиятини такомиллаштириш ҳамда суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текшириш институти такомиллаштирилиши муносабати билан 5 та қонун, 2 та Фармон ва бошқа норматив ҳужжатлар қабул қилинди.

Олий суд Пленумида қонунчиликни қўллаш юзасидан долзарб бўлган масалалар бўйича 18 та муҳим қарор қабул қилинди.

Ўтган йилда Олий суд Раёсатида одил судлов сифатини ошириш ва ишларни ташкиллаштириш бўйича муҳим масалалар юзасидан 60 та қарор қабул қилинган.

Олий суд судлов ҳайъатлари томонидан кассация ва такрорий кассация тартибида берилган шикоятлар асосида қуйи судларнинг қабул қилган қарорлари қонунийлиги ўрганилиб, мавжуд моддий ва процессуал хатоликларни бартараф этиш чоралари кўрилган.

Кассация инстанциясида шикоят (протест) асосида жами 13 571 та (5 130 та жиноят, 1 248 та маъмурий ҳуқуқбузарлик, 1 644 та оммавий-ҳуқуқий, 3 665 фуқаролик, 1 884 та иқтисодий) иш кўриб тамомланган.

Ушбу инстанцияда жиноят ишлари бўйича қуйи судларнинг 1 143 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарорлари бекор қилинган, 509 нафар шахсга нисбатан чиқраилган суд қарорлари ўзгартирилган, маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар бўйича 421 нафар шахсга нисбатан чифарлиган бекор қилинган, 186 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарорлари ўзгартирилган.

Оммавий-ҳуқуқий ишлар бўйича 321 таси бекор қилинган ва 3 таси ўзгартирилган.

Фуқаролик ишлари бўйича 486 та суд қарори бекор қилинган бўлса, 164 таси ўзгартирилган.

Иқтисодий ишлар бўйича эса 485 таси бекор қилинган, 133 таси ўзгартирилган.

Такрорий кассация инстанциясида жами 646 та иш кўрилган бўлиб, уларнинг 402 таси жиноят, 22 таси маъмурий ҳуқуқбузарлик, 62 таси оммавий-ҳуқуқий, 65 таси фуқаролик ва 95 таси иқтисодий ишларга тааллуқлидир.

Ушбу инстанцияда жиноят ишлари бўйича 288 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарорлари бекор қилинган, 121 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарорлари ўзгартирилган, маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар бўйича 22 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарорлари бекор қилинган, 1 нафар шахсга нисбатан чиқарилган суд қарори ўзгартирилган.

Оммавий-ҳуқуқий ишлар бўйича 42 таси бекор қилинган, 1 таси ўзгартирилган, фуқаролик ишлари бўйича 42 таси бекор қилинган, 4 таси ўзгартирилган, иқтисодий ишлар бўйича 77 таси бекор қилинган ва 9 таси ўзгартирилган.

Ҳисобот даврида Олий судга 52 287 та мурожаат келиб тушган.

Мурожаатларнинг 20 607 таси умумий мазмундаги, 20 600 таси кассация тартибидаги, 11 080 таси такрорий кассация тартибидаги шикоятларни ташкил қилган.

Умумий мазмундаги мурожаатларнинг 3 914 таси тегишлилиги бўйича бошқа идораларга, 3 480 таси қуйи судларга юборилган, 12 000 тасига тушунтириш берилган, 242 таси қаноатлантирилган, 971 таси рад этилган.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал ва Халқ қабулхоналари орқали 12 033 та мурожаат келиб тушган. Уларнинг 10 333 таси жиноят ва маъмурий ҳуқуқбузарлик, 8 029 таси фуқаролик, 921 таси иқтисодий, 1 324 таси маъмурий судлар фаолиятига тааллуқли.

Ҳисобот даврида биринчи инстанцияда жами 2 114 502 та иш кўрилган.

Жиноят ишлари бўйича судларда жами 882 965 та, шундан 73 798 нафар шахсга нисбатан 58 419 та жиноят иши, 721 662 шахсга нисбатан 600 966 та маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш кўрилган.

Фуқаролик ишлари бўйича судларда 943 925 та иш кўрилган бўлса, иқтисодий судларда 271 748 та иш, маъмурий судларда 15 864 та иш кўрилган.

Матбуот анжуманида журналист ва блогерлар ўзларини қизиқтирган бошқа саволларга ҳам жавоблар олди.