ҚОРА ТАМҒА
Эрта турган Маматбой юз-қўлини ювиб, соқолини қиртишлаб олди-да, апил-тапил чойини ичиб, янги олган костюм-шимини кийиб: “Мен Ғулом синфдошимникига ўтиришга кетаяпман”, деб ҳовлидан ташқарига чиқиб кетди. Дарвозагача кузатиб қўйган хотини Гулнора: “Отаси, тағин ҳалиги зормандаиздан кўпроқ ичиб қўйманг, майлими?” — деб эслатиб ҳам қўйди.
Кун бўйи зиёфатда юрган Маматбой кечқурун бир ҳолатда уйини зўрға топиб келди. Чунки хотинининг гапига қулоқ солармиди, спиртли ичимликни бас деганча ичиб олганди.
Дарвозадан кириши биланоқ, уй деворларини оқлаётган келини Гулсумни кўриб: “Сен ифлос, нима қилаяпсан? Ким сенга “оҳакла” деди? Менинг рухсатимсиз нимага деворни оқладинг? Йўқ бўл, уйдан чиқиб кет!” — деб ҳақоратли сўзлар билан ўшқирди.
Тўғри, бу воқеада “шайтон суви”дан бўкканича ичиб олиб, сўнг уйида жанжал кўтарган, яқинларини уриб-сўккан отанинг ишини ҳеч ким оқламайди. Аммо нима бўлганда ҳам фарзанднинг оқпадар бўлиши, совуқ яроғ билан ўз отасига ҳамла қилиши, қотиллигини асло кечириб бўлмайди.
Қайнотасининг важоҳатини кўрган келин болаларини олди-ю, уйдан чиқиб, вазият тинчигунча қўшнисининг уйига бориб турмоқчи бўлди.
Ташқаридаги шовқинни эшитган хотини Гулнора шошиб уйдан чиқди-ю, эри ипини узган буқадай гердайиб турганини кўрди. “Уйга киринг, отаси, аччиққина чой ичиб, дам олинг”, деди-ю, юзига тушган тарсакидан йиқилиб тушганини сезмай ҳам қолди. Қараса, эрининг оёғи остида ётибди.
Тепкининг зарбидан “дод” деб юборди. Югуриб келиб: “Урманг!” — дея онасини ҳимоя қилмоқчи бўлган ўғли Хуррамни ҳам Маматбой роса савалай кетди. Кичик келини Норгул қўрққанидан яқинига ҳам боролмади.
Уйда ухлаб ётган қизи Норинисо шовқиндан уйғониб ташқарига чиқса, отаси акасини ураяпти, онаси эса ерга ўтириб инқиллаяпти. Бирдан у сергак тортди-да, югуриб бориб отасини қучоқлаб олиб: “Бўлди қилинг, отажон! — деб уни ҳаммомга етаклаб борди-да: — Ювиниб олинг, кайфингиз тарқайди”, — деди.
Ҳаммомдан чиққан Маматбой ярим-яланғоч ҳолда оғзига сигарет қистириб, устма-уст тортиб, оғзидан паровоздай тутун чиқара бошлади.
“Уйга киринг, отаси”, деган хотинига: “Ҳозир сенга уйни кўрсатаман!” — деб сигаретнинг чўғини аёлининг бўйнига босди. Бўйни куйганидан додлаб юборган онаизорини отасининг чангалидан қутқармоқчи бўлган Хуррам яна калтак ва ҳақорат остида қолди. Ўзини ҳимоя қилолмай, устма-уст тушган муштдан гангиган Хуррамнинг кўзи ногоҳ ўчоқ бошида турган пичоққа тушди.
У бир амаллаб отасининг қўлидан чиқиб, югуриб бориб пичоқни олди-да, отасига: “Жим бўлинг, бўлди-да энди!” — дегач, Маматбой яна Хуррамга ташланганди, у беихтиёр отаси томон қўлидаги пичоқни сермаб юборди.
Отасининг гурсиллаб йиқилганини кўрди-ю, ўғил нима қилиб қўйганини кеч англади.
Табиийки, ҳовлида қий-чув бошланди. Маматбойнинг кўксидан тирқираб отилаётган қонни кўриб шошиб қолишди. Жони оғриётган хотини оғриқни ҳам унутиб, ичкаридан латта олиб чиқди-да, эрининг кўкрагидан қон чиқаётган жойга босиб турди. Жон талвасасида ётган Маматбой: “Дўхтир чақиринглар!” дея инграганида, уйдагилар ўзига келди. Хуррам тоғаси Ўроқнинг уйига югурди.
— Тоға, мен отамни пичоқлаб қўйдим! Тез бўлинг, машинангизни олиб чиқинг, дўхтирга олиб бориш керак! — деди-да, йўл-йўлакай чопиб кела туриб, акаси Зокирга ҳам телефон орқали хабар берди. — Ака, мен отамга пичоқ уриб олдим, “тез ёрдам”ни чақиринг!
…Тонг пайти. Ҳаво сокин. Ҳисор тоғидан эсаётган совуқ шабада баданни бироз сескантиради. Айниқса, буни уйқудан саҳар уйғонадиганлар яхши билишади. Шундай тонгларнинг бирида кўктепаликларни “Отам-а!” деб бўзлаб йиғлаган товушлар уйғотиб юборди. Тонг отиши билан қишлоқ кўчаси бўйлаб “Маматбой аканикига жанозага!” деган баланд овоздаги чорлов маҳалла аҳлини янаям сергаклантирди. Биров у деди, биров бу деди, лекин ҳеч ким нима бўлганини аниқ айтолмади. Майитни қабрга қўйиб қайтишганидан сўнг марҳумнинг ўғли Хуррамни милиция ходимлари олиб кетишгач, эл нима гаплигини англади.
Эскиларнинг бир гапи бор: “Отанг чўчқа бўлсаям, боғлаб боқ”. Баъзида шу эскиларнинг гапигаям қулоқ солиш керак экан-да. Нима бўлсаям, ота — ота эди-ку. Ахир отага тик боқишнинг ўзи гуноҳ! Падарига мушт кўтарса-ку, фарзанднинг икки дунёсиям куяди дейишади. Бугун бақирган, урган ота эртага меҳр ҳам кўрсатиши мумкин эди. Тўғри, бу воқеада “шайтон суви”дан бўкканича ичиб олиб, сўнг уйида жанжал кўтарган, яқинларини уриб-сўккан отанинг ишини ҳеч ким оқламайди. Аммо нима бўлганда ҳам фарзанднинг оқпадар бўлиши, совуқ яроғ билан ўз отасига ҳамла қилиши, қотиллигини асло кечириб бўлмайди. Энди Хуррам Маматовни уришадиган ҳам, урадиган ҳам отаси йўқ. Во дариғ-а, у умрининг охиригача “падаркуш” тамғаси билан яшашга маҳкум. Ҳали уйланмаган ёш йигит қонуний жазога тортилиб, узоқ муддатга қамалиб кетди…
Яратганнинг раҳми келсин, ҳеч кимга бундай тақдир, қисмат ёзилмаган бўлсин.
Тўлқин АБДУРАИМОВ,
жиноят ишлари бўйича
Шўрчи туман суди раиси,
Чори ҚОРАҚУЛОВ,
суд халқ маслаҳатчиси
