Click to listen highlighted text!

ЖИНОЯТГА ЕТАКЛАГАН РАШК       

photo_2025-01-21_17-40-44

Туман марказидаги бир корхонада ишлайдиган Нафиса (исм-шарифлар ўзгартирилган) ҳамкасби Холида билан танишгач, тез орада қалин дугона бўп кетди. Табиийки, бирга ишлагани, яқин дугона экани боис баъзан ўртада оила, фарзандлар ҳақида ҳам гап очиларди. Шундай суҳбатларнинг бирида Холида кутилмаганда “Мен турмуш ўртоғингиз Шаҳриёр акани яхши танийман” деб қолди. Нафиса аввалига бунга унча эътибор бермади, ўзича “бир туманда яшаймиз, таниса танир-да”, деб қўйди.

Аммо орадан кўп ўтмай, Холиданинг “Сиздан ҳам кўра эрингизни яхшироқ биламан” дегани ҳаммасидан ошиб тушди. Бу илмоқли луқма Нафисанинг кўнглини хира қилди, аммо ичидагини сиртига чиқармади, ҳатто шубҳага борганидан ўзи уялиб кетди. Холидадан “Эримни қаердан танийсан?” — деб сўрашга ботинолмади.

Орадан беш ойча вақт ўтиб, Нафиса билан Шаҳриёр ўртасида гап қочди-ю, ўша шубҳа-гумон қайта бўй кўрсатди.

2024 йилнинг 6 май куни ишдан қайтган Шаҳриёр дабдурустдан “Бугун борадиган жойим бор, кечқурун келолмайман” деди. Нафиса қаерга боришини сўраганда, “Сенинг ишинг бўлмасин” дея қўпол жавоб қайтарди. — Биз ҳам онамларникига борсак бўладими?! — деди Нафиса эрига зимдан разм соларкан.

Хотинининг бу гапи ҳам Шаҳриёрга малол ботди, чоғи, унинг баттар жаҳли қўзиди: “Кетсанглар, кетинглар, қайтиб келмасанглар ҳам, майли”.

Сўнг у эшикни тарақлатиб ёпганча чиқиб кетди.

Эртаси куни эса, Нафиса совуқ хабарни эшитди: қўшни аёлларнинг айтишича, эри билан дугонаси Холида учрашиб юрган эмиш, улар ўз кўзлари билан кўришибди…

Нафиса бу шум хабарни эшитиб, бирдан асаблари қақшаб кетди, дарду дунёси қоп-қоронғи тортди. Кейинги пайтларда эри ўзига нисбатан бегонадек бўп қолгани, жеркиб гапиришини хаёлидан ўтказаркан, булар бежизга эмаслигини тушунди. Дугонаси Холида бежизга илмоқли гап қилмаган экан, демак, у эри билан пинҳона учрашиб юрган… У шуларни хаёлидан ўтказаркан, кўнглида рашк аралаш аламу нафрат пайдо бўлди, кўзига ҳар иккиси ҳам жуда ёмон кўриниб кетди.

Нафисанинг кўнглида пайдо бўлган алам ўти шунчалик кучли эдики, у фақат қасд олишдан бошқа нарсани ўйламасди. Айниқса, Холидани ўйлаган сари ғазаби баттар қайнаб-тошарди.

Қисқаси, рашк ва аламдан кўзлари кўр, қулоғи кар бўп қолган Нафиса уйидан ошхона пичоғини олиб, таксида Х. Суюнқулова яшайдиган маҳаллага қандай етиб борганини ўзи ҳам билмай қолди. Буни қарангки, кўчада Холидани учратиб қолди.

Рашк оловига қовурилаётган Н. Бобоева ғазаб билан Х. Суюнқулованинг олдига борди-да, унинг қорин бўшлиғи ва кўкрак қафаси, ўнг кўкрагига изма-из пичоқ санчди… Шу атрофдаги дўконда ишлайдиган А. Содиқов ва бошқалар рўй берган хунрезликни кўриб, ёрдамга шошилишди. Улар Н. Бобоеванинг қўлидан пичоқни тортиб олишди.

Уларнинг саъй-ҳаракати билан ижтимоий хавфли қилмишнинг олди олинди, жабрланувчининг ҳаёти сақлаб қолинди, айбдорнинг қасддан одам ўлдиришга суиқасд қилиш жинояти ўзига боғлиқ бўлмаган ҳолда охирига етмай қолди.

Шу ўринда ушбу жиноий қилмиш билан боғлиқ суд-тиббиёт экспертизасининг 2024 йил 11 майдаги 237-сонли хулосасига эътибор қаратсак, унда Х. Суюнқуловага ҳаёти учун хавфли ва оғир тан жароҳатлари етказилгани қайд этилган.

Ушбу жиноий қилмишни кўриб чиққан биринчи босқич суди Н. Бобоевага Жиноят кодексининг 25,97-моддаси 1-қисми билан кодексиинг 57-моддасини қўллаб, 5 йил 6 ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлаган.

Самарқанд вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг очиқ суд мажлисида судланувчи Н. Бобоева ва унинг ҳимоячиси, шунингдек, жабрланувчи Х. Суюнқулованинг апелляция тартибида берган шикоятлари кўриб чиқилди. Ушбу шикоятда иш бир томонлама кўриб чиқилгани, Н. Бобоева Х. Суюнқуловани ўлдиришга ҳаракат қилмагани, судланувчининг айбини енгиллаштирувчи ҳолатлар инобатга олинмасдан, оғир жазо тайинлангани ҳақида важлар келтирилган. Пировардида суд ҳукмини ўзгартириб, судланувчининг ҳаракатини Жиноят кодексининг 104-моддаси 1-қисмига қайта малакалаш ва унга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазо тайинлаш сўралган.

Шунингдек, жабрланувчи Х. Суюнқулова ҳам ўзининг апелляция шикоятида Н. Бобоеванинг уни қасддан ўлдириш нияти бўлмагани, унинг бу ҳаракатини Жиноят кодексининг 104-моддаси 1-қисмига қайта малакалаш, унинг даъвоси йўқлигини инобатга олиб, озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазо тайинлашни сўраган.

Апелляция судлов ҳайъати ишни ҳар томонлама чуқур ўрганиб, шикоятдаги иш бир томонлама кўриб чиқилгани ҳақидаги важлар билан келишиб бўлмайди, деган хулосага келди.

Нега деганда, биринчи босқич суди, жиноят ишини кўришда тўпланган далилларга ишга алоқадорлиги, мақбуллиги ва ишончлилиги нуқтаи назаридан баҳо бериб, Жиноят процессуал кодексининг 22-моддаси талабига асосан, иш бўйича исботланиши лозим бўлган барча ҳолатларни синчковлик билан, ҳар томонлама, тўла ва холисона текшириб, қонуний ва асосли тўхтамга келган.

Бундан ташқари апелляция шикоятларидаги Н. Бобоеванинг қилмишини Жиноят кодексининг 104-моддаси 1-қисмига қайта малакалаш ҳақидаги важлар билан ҳам келишиб бўлмайди. Чунки Олий суд Пленумининг 2004 йил 24 сентябрдаги “Қасддан одам ўлдиришга оид ишлар бўйича суд амалиёти тўғрисида”ги қарори раҳбарий кўрсатмалари бунга асос бўлади.

Аниқроқ айтганда, ушбу қарорнинг 4-банди 3-хатбошисида “…айбдорнинг қасди нимага қаратилганлиги тўғрисидаги масалани ҳал этишда қилмишнинг барча ҳолатлари мажмуидан келиб чиқилиши, хусусан, жиноятни содир этиш усули ва қуроли, тан жароҳатлар сони, хусусияти ва ўрни (масалан, одам ҳаёти учун муҳим аъзоларнинг жароҳатланганлиги), жиноий ҳаракатларни тўхтатиш сабаблари, шунингдек, айбдор ва жабрланувчининг жиноят содир этилгунга қадар бўлган феъл-атвори, ўзаро муносабатлари, айбдорнинг жиноят содир этгандан кейинги ҳаракатлари хусусияти эътиборга олиниши лозим”лиги ҳақида раҳбарий тушунтиришлар берилган.

Биринчи босқич суди томонидан Н. Бобоевага нисбатан жазо тури ва миқдорини белгилашда, унинг содир этган жиноятининг ижтимоий хавфлилик даражаси ҳамда хусусияти инобатга олинган. Амалдаги қонунлардаги инсонпарварлик ва одиллик тамойилларига риоя этилган.

Судланувчининг шахси, аёл эканлиги, муқаддам судланмаганлиги, жабрланувчининг даъвоси йўқлиги, оилавий шароити, қарамоғида 2 нафар вояга етмаган фарзанди борлиги эътиборда тутилиб, содир этилган жиноятнинг ижтимоий хавфлилик даражасини жиддий камайтирувчи ҳолатлар сифатида баҳолаган ва унга нисбатан Жиноят кодексининг 57-моддасини қўллаб, қонун санкциясида назарда тутилган жазонинг энг кам қисмидан ҳам камроқ озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлаган.

Апелляция судлов ҳайъати шикоятлардаги важлар суд ҳукмини ўзгартиш ва бекор қилиш учун асос бўла олмаслиги ҳақида аниқ тўхтамга келди ва суд ҳукмини ўзгаришсиз, апелляция шикоятларини қаноатлантирмасдан қолдиришни лозим топди.

Гувоҳи бўлганингиздек, сабрсизлик ва рашк бир оиланинг ҳаётини барбод қилди. Оиланинг гулдек бекаси энди умрининг бир неча йилини темир панжара ортида ўтказади. Унинг икки нафар вояга етмаган фарзанди она меҳридан мосуво.

Албатта, Н. Бобоеванинг бундай оғир қилмишга қўл уришида унинг умр йўлдоши Шаҳриёрнинг айби йўқ деб бўлмайди. Чунки унинг оила масъулиятини ҳис этмаслиги, умр йўлдошига беписанд муносабати ва энг ёмони, нопок йўлга қадам қўйишини ҳеч нарса билан оқлаб бўлмайди.

Ҳолбуки, у оила масъулиятини ҳис этиб, хотинининг ҳурматини жойига қўйганда, ушбу мудҳиш воқеа рўй бермасди.

Шунингдек, Нафисанинг хатти-ҳаракатларини ҳам оқлаб бўлмайди.

Ҳаётда инсон турли хил вазиятларга дуч келиши мумкин. Аммо ҳар қандай ҳолатда ҳам ақл билан иш тутиш, беҳуда жаҳлга берилмаслик бундай қилмишларнинг олдини олишнинг асосий талабидир.

Хулоса ўрнида айтганда, инсон бу ҳаётда оиладан ҳам муқаддас ва азиз масканни тополмайди. Зотан, оилада миллий қадрияту анъаналар ривож топиши билан бирга эртанги кун эгалари — фарзандларимиз камол топади. Шундай экан, бу қутлуғ масканга эътиборсизлик, беписанд муносабат ҳеч қачон изсиз кетмаслигини унутмайлик.

Ҳулкар Келдиёрова,

Самарқанд вилояти судининг

жиноят ишлари бўйича судьяси

#thegov_button_67a6ac61977ac { color: rgba(255,255,255,1); }#thegov_button_67a6ac61977ac:hover { color: rgba(255,255,255,1); }#thegov_button_67a6ac61977ac { border-color: rgba(49,49,49,0); background-color: rgba(48,98,198,1); }#thegov_button_67a6ac61977ac:hover { border-color: rgba(49,49,49,0); background-color: rgba(38,83,172,1); } Skip to content Click to listen highlighted text!