ОДАМ САВДОСИ – АСР ВАБОСИ
Бутун дунё миқёсида одам савдоси жиноятига қарши курашиш долзарб вазифа ҳисобланади. Ўз навбатида, бу иллатга қарши муросасиз ва қатъият билан курашиш халқаро, минтақавий ва кўп томонлама ҳамкорликни талаб этади. Ҳозирга қадар жиноятчиликнинг ушбу хавфли турига қарши курашиш ва унинг олдини олиш мақсадида Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг бир қатор халқаро тавсиявий ва мажбурий тусга эга ҳужжатлари қабул қилинган. Афсуски, дунё бўйлаб шунча кенг қамровли фаолият, тегишли тарғибот-ташвиқот ишлари амалга оширилаётганига қарамай ҳар йили жуда кўп кишилар “замонавий қуллик” ҳисобланган одам савдоси қурбонига айланмоқда. Энг ёмони, одам савдосидан азият чеккан жабрланувчиларнинг аксарияти яқин танишларининг алдови оқибатида мушкул аҳволга тушиб қолмоқда. Уларнинг орасида юртдошларимиз ҳам борлиги ғоят ташвишланарли.
Бунга ҳаётда мисоллар кўп. Жумладан, судланувчи Ҳосила Қўшатова (исм-шарифлар шартли) терговда қисми алоҳида иш юритувига ажратилган шахслар билан одамлардан фойдаланиш мақсадида уларни ёллаш учун тил бириктирган. Жумладан, у Нигина Абиловани хорижда тубан иш билан шуғулланишга қизиқтириб, 2024 йил 26 март куни “Самарқанд-Истанбул” йўналиши бўйича чипта сотиб олади. Сўнг у Н. Абиловани ўзи билан бирга хорижга олиб кетаётганда, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идора ходимлари томонидан ушланади.
Жиноят ишлари бўйича Бахмал туман судининг ҳукмига кўра, Ҳ. Қўшатова Жиноят кодексининг 135-моддаси 2-қисми “е” банди билан айбдор деб топилди ва унга нисбатан 5 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди.
Кези келганда шуни алоҳида қайд этиш жоизки, одам савдосига қарши кураш борасида аҳолининг турли қатламлари, айниқса, аёллар ва вояга етмаган шахсларга бу иллатнинг фаровон ҳаётимизга соладиган хавфи ва салбий оқибатлари тўғрисида тушунтириш ишларини олиб бориш асосий вазифалардан биридир.
Бугунги кунда мамлакатимизда юртдошларимизнинг хорижда меҳнат қилиши учун барча ҳуқуқий асослар яратилган. Уларнинг эмин-эркин шароитда ишлаши ҳамда муносиб ҳақ олишини таъминлаш мақсадида бир қатор имконият ва қулайликлар яратилмоқда. Ана шу қонуний имкониятлардан фойдаланиш ўрнига фирибгарларнинг турли алдовларига учаётган кишиларнинг хатти-ҳаракатини оқлаш қийин, албатта.
Бу эса, ўз навбатида, жамиятда ҳуқуқий саводхонликни янада юксалтириш, қонунчилик тарғиботини кучайтириш, энг муҳими, янги иш ўринларини яратиш орқали аҳолининг бандлигини таъминлашни тақозо этади.
Мақсуд Эрназаров,
жиноят ишлари бўйича
Бахмал тумани суди раиси
